چشم انداز آینده اقتصاد ایران بیش از همه نیازمند تبیین است و بیانیه
گام دوم انقلاب از این جهت الگویی سرآمد است. مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در بیانیه
گام دوم انقلاب در عین ایجاز ، چشم انداز و مسیری جامع و روشن را برای پیشرفت اقتصاد ایران ترسیم نموده اند که در این یاداشت به آن اشاره و در یادداشتهای آتی اجزای این نقشه راه را به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد. در یک نگاه کلی با استفاده از استعاره راه و در نظر گرفتن اقتصاد به عنوان یک عنصر پیشرونده ، در بیانیه گام دوم انقلاب محورهای ۱) چشم انداز و وضعیت مطلوب پیشرفت اقتصادی ۲) مبدا و مبنای حرکت اقتصادی ۳) ظرفیت حرکت اقتصادی ۴) موانع حرکت اقتصادی ۵) نقشه راه ومسیر حرکت اقتصادی. در قالب واژگانی دقیق تبیین گردیده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) با نگاهی به گستردگی تاریخ ایران اسلامی، با افقی به بلندای شکل گیری تمدن نوین اسلامی، با مبنایی مستقل از اقتصاد مادی گرای غربی و شرقی و برآمده از فقاهت ، با شناختی عمیق از مشکلات اقتصادی حداقل دو قرن گذشته ایران ، با ایمان به ظرفیت کم نظیر و بی نظیر اقتصاد ایران و با علم به عناصر اصلی و پیشبرنده اقتصادی تبیینی بی نظیر را از اقتصاد انقلاب اسلامیپیش روی جوانان قرار داده اند. چشم انداز و نقطه مطلوب اقتصاد انقلاب اسلامیاز نظرگاه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) رسیدن به اقتصادی است که پیامد آن تولید انبوه و باکیفیت ، توزیع عدالت محور ، مصرف به اندازه و بی اسراف و مناسبات مدیریتی خردمندانه باشد. درخشش اقتصادی در عصر ایرانیان زمانی است که با قدرت تولید ، ظرفیتهای بالقوه بی نظیر ایران بلفعل گردد و این هدف نه از طریق ساز و کار ناعادلانه سرمایه داری غربی و نه از طریق مشی زورمدارانه شرقی محقق می¬گردد. بلکه در اقتصاد ایرانی اسلامی کارایی از مسیر عدالت می¬گذرد و این نکته با عنوان توزیع عدالت محور مورد اشاره قرار گرفته است. "مصرف به اندازه و بی اسراف" ویژگی ممتاز الگوی مطلوب اقتصاد ایرانی اسلامیاست. در الگوی اقتصادی غربی با مستمک قرار دادن آزادی در اقتصاد، اسراف باشگاه ثروتمندان و اتراف و ثروت نمایی ایشان الگوی انگیزه بخش و تعیین کننده برای عموم مردمیاست که درآرزوی رسیدن به چنین جایگاه مادی غیر قابل دستیابی اما محسوس ، در استخدام شرکتهای بزرگ چند ملیتی درآمده و موتور اقتصاد غرب را به حرکت در می¬آورند. مصرف به اندازه و بی اسراف برآمده از حاکمیت عقلانیت بر احساسات و نقطه تمایز اقتصاد ما نسبت به اقتصادهای مادی گراست. عنصر چهارم از چشم انداز اقتصادی ایران در بیانیه گام دوم، مناسبات مدیریتی خردمندانه است. این عنوان بیش از همه یادآور جبران ضعفهای مدیریتی دو سده گذشته در عرصه اقتصاد است، بی اهمیتی به ظرفیتهای اقتصادی و امتیاز فروشی در زمان قاجار ، وابستگی و بردگی اقتصادی در زمان پهلوی نشان از فقدان خرد در مدیریت اقتصادی قبل از انقلاب دارد. امروز نیز با وجود دستاوردهای بی نظیر و بعضا اعجاز گونه انقلاب اسلامیدر اقتصاد که بیشتر مدیون عملکرد قانون اساسی در اقتصاد ایران است با وجود عواملی همچون ضعف آینده نگری ، روزمرگی و عدم باور به ظرفیتهای فکری و عملی بومیتا نقطه مطلوب مناسبات مدیریتی خردمندانه فاصله داریم. دربیانیه گام دوم استقلال اقتصادی به عنوان مهمترین مبنای حرکت اقتصادی کشور بیان شده است. در رویکرد فرامادی و فرهنگ بنیان انقلاب اسلامی، اقتصاد هدف نیست اما بدون اقتصاد مستقل ، قوی و نفوذ ناپذیر دستیابی به اهداف عالی ممکن نخواهد بود . در این بیانیه فهرستی جامع و جذاب از ظرفیتهای مادی و معنوی اقتصاد ایران ارائه شده که با آگاهی از اهمیت سرمایه انسانی در اقتصاد و توجه به اهمیت بیشتر عنصر معنوی تولید ، نیروی انسانی تحصیلکرده و جوان در صدر این ظرفیتها مورد اشاره قرار گرفته است . در ادامه منابع و ذخایر سرشار، موقعیت ویژه جغرافیایی ، بازار ۶۰۰ میلیونی ملی و منطقهای و اقتصاد بزرگ و متنوع به عنوان ظرفیتهای کم نظیر و بعضا بی نظیر اقتصاد ایران مورد تاکید قرارگرفته است. اگر برای جوان ایرانی سوال ایجاد شود که با این ظرفیتهای قابل توجه چرا اقتصاد ما به نقطه مطلوب نرسیده است؟ پاسخ آن در بیانیه گام دوم بدین شرح ارائه شده است: " انقلاب اسلامیراه نجات از اقتصاد ضعیف و وابسته و فاسد دوران طاغوت را به ما نشان داد، ولی عملکردهای ضعیف، اقتصاد کشور را از بیرون و درون دچار چالش ساخته است. چالش بیرونی تحریم و وسوسههای دشمن است که در صورت اصلاح مشکل درونی، کماثر و حتّی بیاثر خواهد شد. چالش درونی عبارت از عیوب ساختاری و ضعفهای مدیریّتی است. مهمترین عیوب، وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطهی وظایف دولت نیست، نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیّت داخلی، استفادهی اندک از ظرفیّت نیروی انسانی کشور، بودجهبندی معیوب و نامتوازن، و سرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرائی اقتصاد و عدم رعایت اولویّتها و وجود هزینههای زائد و حتّی مسرفانه در بخشهایی از دستگاههای حکومتی است. نتیجهی اینها مشکلات زندگی مردم از قبیل بیکاری جوانها، فقر درآمدی در طبقهی ضعیف و امثال آن است." در بیانیه گام دوم نقشه راه و مسیر حرکت اقتصاد انقلاب اسلامیبا پنج واژه دقیق تبیین شده است. مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) اقتصاد مقاومتی را به عنوان راه حل مشکلات اقتصاد کشور با پنج واژه مولد، درونزا، برونگرا،مردمیو دانش بنیان تعریف نموده اند و همانطور که خوانندگان گرامیبه نیکی بدان آگاهند شعار سالهای اخیر هر کدام ناظر به بخشی از نقشه راه اقتصاد مقاومتی طراحی و اعلام گردیده است. در این نوشتار تلاش کردیم تا نگاهی کلی و جامع در خصوص اقتصاد انقلاب اسلامیرا با استفاده از بیانیه گام دوم انقلاب به خوانندگان گرامیارائه نمائیم تا در یادداشتهای آتی به تفصیل به آینده پر امید اقتصاد کشور بپردازیم . بی تردید عصر درخشش اقتصادی ایرانیان با سرلوحه قرار داد اقتصاد مقاومتی در راه است و جهاد تبیین ضروری ترین اقدام برای رسیدن به این مطلوب است.
یادداشت طه رمضانی در روزنامه عصر ایرانیان